པད་གདན་གདིང་བའི་དོགས་གཅོད།

   ཁོ་བོ་རྒྱ་ཤོད་བདག་གིས་རྗེ་སྨན་རི་བ་ཆེན་པོའི་འདུལ་འགྲེལ་འཕྲུལ་གྱི་སྒྲོན་མེ་འཆད་ཁྲིད་བྱེད་ཁུལ་བྱས་ཏེ། གདིང་བའི་ཆགས་ཚད་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་བསླེབས་པ་ན། རྒྱུན་ལྡན་བེད་སྤྱོད་གནང་བའི་གཡུང་དྲུང་རིས་ཀྱི་གདིང་བ་དང་། རྗེའི་འདུལ་འགྲེལ་འཕྲུལ་སྒྲོན་གྱི་གཞུང་ཚིག་གཉིས་ལ་གོ་བ་འབྲེལ་ཆགས་ཤིག་མི་འོང་སྟབས། འགྲེལ་བཤད་ཀྱང་དེ་ཙམ་འཚམ་པོ་ཞིག་འཆད་ཐབས་བྲལ་ཏེ། དོགས་གཞིར་བཞག་ཚུལ་གྱིས་རབ་རིབ་ཏུ་གླེང་ནས་སོང་། རེད་དེ། གནད་དོན་དེའི་ཐད་ལ་ཉམས་འཇོག་དང་བསམ་གཞིག་བྱས་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད། རྫ་ཁྲོ་ཚང་དགོན་པའི་དྲང་སྲོང་རྒན་པ་རྣམས་ཀྱིས། སྔ་སྲོལ་བཞིན་བེད་སྤྱོད་བྱས་པའི་གདིང་བའི་པར་རིས་ཤིག་ལ་མཇལ་མ་ཐག་ཏུ། རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི«འདུལ་འགྲེལ་འཕྲུལ་སྒྲོན»(1)ལས། “པད་གདན་གདིང་བའི་གླིང་ཆེ་བའི་ཞེང་ཚད་ལ་ཁྲུ་དོ་ལ། གླིང་ཆུང་བའི་ཞེང་ཚད་ལ་ཁྲུ་གང་ངོ་། །གདིང་བའི་ཞེང་ཚད་དུ་ནི། ཁྲུ་དོ་དང་སོར་དྲུག་གོ །ལྕགས་རི་དང་རྒྱན་གྱི་ཞེང་ཚད་ལ་སོར་བཞིའོ། །”ཞེས་གསུངས་པའི་གཞུང་ཚིག་དེ། རྫ་ཁྲོ་ཚང་དགོན་པ་ནས་ཐོན་པའི་གདིང་བ་གཞི་བཟུང་ནས་འགྲེལ་ན། ད་གཟོད་གོ་བ་འབྱོར་བདེ་ཞིང་འོས་འཚམ་ཞིག་ཏུ་སྣང་། གདིང་བ་དེ་ལ་གླིང་ཆེ་ཆུང་གཉིས་ལས་མེད་ཅིང་། གླིང་ཆེ་བའི་ཞེང་ཚད་ལ་ཁྲུ་དོ་དང་། གླིང་ཆུང་བའི་ཞེང་ཚད་ལ་ཁྲུ་གང་ཡོད། གདིང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱིའི་ཞེང་ཚད་ལ་ཁྲུ་དོ་དང་སོར་དྲུག་གནས་ལ། མཐའ་ཡི་ལྕགས་རི་དང་བར་ངོས་ཀྱི་རྒྱན་ལ་སོར་བཞི་འདུག་པས། རྗེའི་འདུལ་འགྲེལ་དུ་བསྟན་པའི་གདིང་བ་དེ་ནི། ཁྲོ་ཚང་དགོན་ནས་རག་པའི་གདིང་བའི་རིགས་ཀྱི་དབྱིབས་འདི་ངེས་པར་སེམས། འོན་ཀྱང་གདིང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་སྣང་ཞིང་། ལྕགས་རི་དང་རྒྱན་གྱི་ཁ་དོག་དམར་པོ་བྱས་ཡོད། ཡིན་ནའང་གཟི་བརྗིད་ཀྱི«སྲིད་གཤེན་ཐེག་མདོ»(2)ལས། “གདིང་བ་གཡུ་མདངས་གདན་དུ་བཏིང་།”ཞེས་དང་། ཡང་རྗེའི«འདུལ་བའི་ལས་ཆོག་རིན་ཆེན་ཐེམ་སྐས»(3)ལས། “གདིང་བ་གཡུ་མདངས་སྔོན་པོ”ཞེས་གསུངས་པ་དག་གིས། པད་གདན་གདིང་བའི་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་བཞེད་པ་ལས། དམིགས་བསལ་ལྕགས་རི་རྒྱན་བཅས་དམར་པོ་དགོས་པའི་རང་ལུགས་ཀྱི་འདུལ་གཞུང་གང་ནས་མཇལ་ཡུལ་མ་བྱུང་།

   གཞན་ཡང་རྫ་སྟེང་ཆེན་དགོན་ནས་ཐོན་པའི་གདིང་བ་དེ་ནི། གླིང་ཆེ་ཆུང་གཉིས་དང་ལྡན་ལ། གཞི་མ་སེར་ཞིང་ལྕགས་རི་བར་རྒྱན་དང་བཅས་དམར་པོ། གདིང་བའི་གླིང་ཟུར་བཞི་ལ་ལྗང་ཁུས་བརྒྱན་པར་བྱས་པ་འདི་ལ། གཞི་བཅོལ་སའི་གཞུང་ཁུངས་ཚད་ལྡན་ཞིག་འཚོལ་རྙེད་མ་བྱུང་ནའང་། «འདུལ་བ་རྒྱུད་དྲུག»(4)ལས། “གདིང་བ་དཀྱུས་སུ་རང་ཁྲུ་དོ་ལྷག ཅེས་པ་ནས། གྲུ་བཞི་རྣུ་མ་ཡིན་ཚད་ཟླུམ།”ཞེས་གསུངས་པའི་ལུང་ཚིག་ཕྱི་མ་ལ་བརྟགས་ན། གདིང་བའི་སྣུ་མགོའི་སྣོལ་ཚང་ཐམས་ཅད་ལ་ཟླུམ་གཟུགས་ཅན་དུ་དགོས་པ་ནི། གོང་གི་རྫ་སྟེང་ཆེན་དགོན་པ་ནས་བྱུང་བའི་གདིང་བའི་བཟོ་དབྱིབས་དང་། གཅིག་མཚུངས་སུ་གནས་པར་སྙམ་པའི་སྣང་ཚུལ་ངང་གིས་འབྱུང་ངོ་། །

   སྤྱིར་གླིང་གཉིས་ལྡན་གྱི་གདིང་བ་ཞིག་བོན་གྱི་དགོན་སྡེ་འགའ་རེའི་ཁྲོད་དུ་འདུག་པ་སྔར་བཤད་པ་མ་ཟད། «ཕྱི་ནང་གསང་བའི་སྡོམ་པ་སོགས་ཀྱི་ལག་ལེན་གསལ་བའི་མེ་ལོང»(5)ལས། “གླིང་གཉིས་པད་ཤུན་གདིང་བ་འདི”ཞེས་པས། གླིང་ཚན་གཉིས་ལྡན་གྱི་གདིང་བ་ཞལ་གསལ་དུ་བསྟན་ཡོད། གོང་གི་ལག་ལེན་གསལ་བའི་མེ་ལོང་གི་མཇུག་བྱང་དུ། “བཟང་པོའི་རི་ལ་ལྷས། ལག་ལེན་གསལ་བའི་མེ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་བཀོད་པའོ”ཞེས་གསུངས་པའི་ལྷ་དེ་ནི། བར་ཐང་ཞང་སྟོན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བུ་སློབ་སུམ་སྟོན་ལྷ་འབུམ་ཁོང་ལ་གོ་དགོས་པར་གྲགས་སོ། །

    བོན་གྱི་འདུལ་དགོན་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་པའི་གདིང་བའི་རིགས་གཅིག་གི་སྤྱི་དབྱིབས་གྲུ་བཞིར་གནས་ཤིང་། གླིང་ཆེ་བ་གཅིག་དང་། གླིང་ཆུང་གཉིས་དང་ལྡན་ལ། མཐར་ལྕགས་རིས་བསྐོར། དཀྱུས་སུ་རྒྱན་རིང་འཕྲེད་དུ་ཡོད་པ་གཅིག་དང་། རྒྱན་རིང་དཀྱིལ་ནས་རྒྱབ་ངོས་ལྕགས་རིའི་བར་དུ། རྒྱན་ཐུང་གཅིག་གིས་བཅད་འདུག་པའི་གདན་ལ། ཡོངས་གྲགས་སུ་བསམ་གཏན་གདིང་བ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་འདུག་པ་འདི་རིགས་ནི། ཁོ་བོ་བྱིས་པ་ཆུང་དུས་སྣང་ཞིག་དགོན་པའི་གྲྭ་རྒན་གང་མང་ཞིག་གིས་བེད་སྤྱོད་གནང་གི་ཡོད། གདིང་བ་དེ་རིགས་ནི་སྨན་རིའི་མཁན་ཆེན་སྐུ་མདུན་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཀྱིས་མཛད་པའི«འདུལ་བའི་བསླབ་བྱ་ཨུད་དཔལ་ཆུན་པོ»(7)ལས། “གླིང་ཆེན་ཁྲུ་དོ་སོར་དྲུག་དང་། གླིང་ཆུང་གཉིས་ལ་ཁྲུ་གང་རེ། ལྕགས་རི་སོར་བཞི་ཚད་དུ་གསུངས་སོ། །”ཞེས་བཞེད་པའི་དགོངས་པ་དང་དོན་མཐུན། འོན་ཀྱང་སྐུ་མདུན་ཁོང་གིས“གསུངས་སོ”ཞེས་པའི་ཚིག་ཟུར་ལ་བརྟགས་ན། ཁོང་གིས་གདིང་བ་གླིང་གསུམ་ཅན་ཞིག་བཤད་པ་ཙམ་མ་ཟད། ད་དུང་གཞི་བཅོལ་སའི་ལུང་ཁུངས་ཤིག་ཀྱང་འདུག་པར་གསལ་བོ་བསྟན། རེད་དེ། རྒྱལ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང་། བསྟན་པ་སྔ་དར་སྐབས་ཀྱི་འཕགས་པའི་ལུང་གང་དུའང་། ཕུགས་ཐག་རིང་བའི་ཁུངས་བཅོལ་བྱེད་ས་ཞིག་མ་རྙེད་པས།

   དཔྱོད་ལྡན་དཔེ་གཟིགས་པ་ཀུན་གྱིས་ཐུགས་ཉམས་མཛད་དགོས་པར་སྣང་། གཞན་ཡང་གདིང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁ་དོག་ལའང་། གཞི་མ་སྔོ་ཞིང་ལྕགས་རི་རྒྱན་གཉིས་དམར་པོ་དང་། གཞི་མ་ལྕགས་རི་བར་རྒྱན་གསུམ་ཀ་དམར་པོ་ཅན་བཅས་རིགས་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ། །

   གླིང་ཆུང་བཞི་ལྡན་གཡུང་དྲུང་རིས་ཅན་གྱི་གདིང་བ་གྲུ་བཞི་འདི་ནི། བོན་གྱི་འདུལ་འཛིན་པའི་ཁྲོད་དུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཞིང་། ལྷག་པར་དུ་གྲྭ་ས་གོང་འོག་བར་གསུམ་དག་གིས། ད་ལྟ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ལས་གཞན་ཞིག་བེད་སྤྱོད་གནང་བར་མཐོང་རྒྱུ་མེད། གདིང་བ་དེ་ཉིད་བོན་གྱི་རབ་བྱུང་པ་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ནང་དུ་རྒྱུག་ཆེ་བ་ལས། བོན་གྱི་འདུལ་གཞུང་ཁོངས་སུ་དེ་འདྲའི་གདིང་བ་ཞིག་གསལ་ཁ་བསྟན་ཡོད་པའི་མཇལ་སྣང་མ་བྱུང་། འོན་ཀྱང«མདོ་གཟེར་མིག»(8)ལས། “གཡུང་དྲུང་གི་གདན་ཐོག་ཏུ་སློབ་དཔོན་མུ་ཆོས་བོན་གྱི་འཁོར་ལོ་ལོ་གཅིག་བསྐོར”ཞེས་གསུངས་པ་ལ་ཞིབ་གྱིས་བརྟགས་ན། རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི«འདུལ་འགྲེལ་འཕྲུལ་སྒྲོན»(9)དུ། “མུ་ཆོ་ལྡེམ་དྲུག་དྲང་སྲོང་ཡིན་པར་གསང་ལུང་སོགས་ནས་གསལ”ཞེས་པས། གདུང་སོབ་མུ་ཆོ་ལྡེམ་དྲུག་འདུལ་འཛིན་དྲང་སྲོང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་བཞེད་པར་བརྟེན། ཁོང་གིས་གཡུང་དྲུང་གདན་དུ་བཏིངས་པ་དེ་ཡང་། ཉེ་ཆར་བོན་གྱི་རབ་བྱུང་པ་དག་གིས་བེད་སྤྱོད་གནང་བའི་གཡུང་དྲུང་རིས་ཅན་གྱི་གདིང་བ་སྔོན་པོ་འདི་ཉིད་ཡིན་ལས་ཆེ་བར་སྙམ་མོ། །

   རྫ་སྟེང་ཆེན་དགོན་པ་ནས་ཐོན་པའི་གླིང་ལྔ་ལྡན་གྱི་གདིང་བ་འདི་ནི། ཙོག་པུར་སྡོད་སྐབས་གདིང་བ་ཉིས་ལྟེབ་བྱས་ཏེ། གླིང་ཆུང་བཞི་ལྡན་གྱི་གཡུང་དྲུང་རིས་ཅན་སྟེང་ངོས་སུ་བསླངས་ནས་འདུག་དགོས་པ་དང་། གཟིམས་མལ་མཛད་དུས་ལྟེབ་ཆ་བཤིགས་ཏེ་རིང་མོར་བྱས་ཤིང་། གླིང་བཞི་གཡུང་དྲུང་རིས་ཅན་མགོ་སྔས་ཕྱོགས་དང་། གླིང་ཆེན་གཅིག་གི་ཕྱོགས་དེ་སྨད་དུ་གཏད་ནས་ཉལ་དགོས། གདིང་བའི་དབྱིབས་ཚད་འདི་འདྲ་ཞིག་བོན་གྱི་དགོན་སྡེ་འགའ་ཞིག་ཏུ་བེད་སྤྱོད་གནང་རྒྱུ་འདུག་པ་ཙམ་མ་ཟད། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དཔེ་ཁུངས་ཤིག་ཀྱང་ཡོད་སྲིད། ཡིན་ནའང་དེ་སྔོན་བཀའ་དང་བཀའ་རྟེན་གང་ལས་ཁུངས་བཙུན་མངོན་གསལ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རྙེད་པས། བློ་གྲོས་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་རྒྱས་ཤིང་དཔེ་ཀློག་གི་སྤྱན་ཟུང་ཡངས་པ་དག་གིས་མཇལ་ཡུལ་དུ་བྱུང་ཚེ། རྩོམ་ཐུང་འདི་ལའང་ཁ་བསྐོང་ཐུབ་པའི་རེ་སྒུག་གི་འདུན་པ་མངོན་གྱུར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །

   པད་མ་རིས་ཅན་གྱི་གདིང་བ་འདི་ནི། «མདོ་གཟེར་མིག»(10)ལས། “སློབ་དཔོན་སྤྱན་དྲངས་ནས། པད་མའི་གདན་ལ་བོན་གྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར།”ཞེས་པས་སློབ་དཔོན་དྲང་སྲོང་མུ་ཆོ་ལྡེམ་དྲུག་གིས་པད་མའི་གདན་ལས་བོན་འཁོར་སྐོར་ལུགས་བཞེད་པ་དང་། ཡང«བྱམས་མ་ཆེན་མོ་རྩ་བའི་འབུམ»(11)ལས། “པད་མའི་གདན་ལ་བཏེགས་བྱས་པས། ལྷ་ལ་བོན་གྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར།”ཞེས་པས། བཀྲ་ཤིས་ལྷ་མོ་པད་མ་མས། འདུལ་བའི་ན་བཟའ་ནང་གི་པད་གདན་ཕུལ་ཏེ། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལྷ་རྣམས་ལ་བོན་འཁོར་བསྐོར་ཚུལ་གསུངས་པ་དག་གིས། པད་མའི་དབྱིབས་ཅན་གྱི་གདིང་བ་ཟུར་ཙམ་བསྟན་ཡོད། དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད་ཀྱི«སྲིད་གཤེན་བོན་བསྟན་མདོ»(12)ལས། “པད་གདན་གླིང་བརྒྱད་ལྟེ་བ་དགུ”ཞེས་པས། ན་བཟའ་གོས་དྲུག་ནང་གསེས་ཀྱི་གདིང་བ་འདི་ནི། པད་གདན་གདིང་བ་ལ་འདབ་མ་ཕྱོགས་མཚམས་གླིང་བརྒྱད་དང་། ལྟེ་བ་དང་དགུ་བཅས་དགོས་པར་བསྟན་ལ། ད་དུང«འདུལ་བ་རྒྱུད་དྲུག»(13)ལས། “གདིང་བ་ཚད་ལྡན་པད་མ་རིས”ཞེས་པས། སྔར་བས་ཀྱང་པད་མའི་རི་མོ་ཅན་གྱི་གདིང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་གསལ་བར་གསུང་གླེང་མཛད་ཡོད། ད་ལྟ་བོན་གྱི་དགོན་སྡེ་དག་གི་འདུལ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ། བེད་སྤྱོད་གནང་བའི་པད་མ་རིས་ཅན་གྱི་གདིང་བ་དེ་འདྲ་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཁོངས་ལས་གོང་ལྟར་བཞེད་པའི་ལུང་ཚིག་དག་གིས། གསལ་ཁ་བཏོན་ནས་གསུངས་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་དང་བསམ་དུ་ཡོད་པར་སྣང་ངོ་། །

   སླར་ཡང་དེང་གི་དུས་ཀྱི་རབ་བྱུང་འདུལ་བ་འཛིན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ནང་དུ། ཉི་མའི་རི་མོ་ཅན་གྱི་གདིང་བ་ཞིག་མཇལ་རྒྱུ་མེད་པ་འདྲ་ནའང་། རྒྱལ་བའི་བཀའ་གཞུང་འགའ་རེའི་ཁྲོད་དུ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་འདྲ་སྣང་སྟེ། «བླ་མེད་གོ་འཕང་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་མདོ»(14)ལས། “ལྷ་སྟོན་པ་དེ་ནི་དག་པ་དྲང་སྲོང་གི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་སོ། །སྟོད་གོས་དང་། སྨད་ཤམ་དང་། ཞེས་པ་ནས། རིན་པོ་ཆེའི་གདིང་བ་ཉི་མ་རིས་དང་།”ཞེས་གསུངས་པའི་ལུང་ཚིག་གིས། གོང་གི་ལྟ་ཚུལ་དེ་ཉིད་ལ་ཕྱག་མཛུབ་ཀྱིས་ཁ་ཕྱོགས་ཅུང་ཞིག་བསྟན་ཡོད་པར་སྣང་ངོ་། །