ཀུན་རིག་ལས་བཞིའི་ཤིང་རྩེག་བཟོ་ཐབས་རྣམ་དག་ལུང་གི་དགོངས་རྒྱན།

༧རྣམ་དཔྱོད་འོད་ཟེར་འབུམ་ལྡན་གྱིས།།
རྒྱལ་བསྟན་པད་ཚལ་སྐྱོང་བའི་བཤེས།།
ཀུན་མཁྱེན་ཉི་མའི་དབང་པོ་ཞེས།།
མཚན་སྙན་མཁའ་མཐར་བརྒལ་དེ་རྒྱལ།།
༧ ཁྱེད་གསུང་ཟླ་བའི་ལང་ཚོ་ལ།།
ངན་རྟོག་རཱ་ཧུས་སྒྲིབ་དོགས་ནས།།
རིགས་ལམ་གཟའ་གཟུངས་དབྱར་སྐྱེས་རྔ།།
བརྡུངས་འདིར་སྙན་དབང་ཕྱོགས་ན་ཅི།།

   དེ་ལ་འདིར་རང་རེ་བོན་གྱི་ཡུལ་གྲུ་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ཧོར་དང་ཁྱུང་པོའི་ཁུལ་དུ་ཀུན་རིག་ལས་བཞི་དར་སྲོལ་ཆེ་ཞིང་། དེའི་ལས་བཞིའི་ཤིང་རྩེག་གི་ཆག་ཚད་ཀྱང་གཤེན་གཏེར་རྩ་བའི་སྦྱིན་སྲེག་སོགས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཀུན་མཁྱེན་ཉི་མས་བཀྲལ་བཞིན་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པ་ལ་གསལ་བཤད་ཞུ་དགོས་མ་མཆིས་མོད།  འོན་ཏེ་ཁོ་བོའི་མཇལ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་མཛད་པའི་ཤིང་རྩེག་བཟོ་ཐབས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་མ་དག་པ་འགའ་དང་།  དེའི་གསལ་བཤད་ཀྱི་དཔེ་རིས་འདྲ་མིན། ཀུན་རིག་དབུ་མཛད་འགས་མཐོ་དང་མཛུབ་ཀྱི་ངོས་འཛིན་ཕྱོགས་ཅི་རིགས་བྱུང་བར་བརྟེན།  གསར་བུ་གང་ཞིག་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ན་ཕྱག་ལེན་འདྲ་མིན་འགའ་ཞིག་འབྱུང་བར་དོགས།  དེས་ན་འདིར་རྩ་བ་ཀུན་མཁྱེན་གྱི་དགོངས་པ་ཇི་བཞིན་ཐོག   ལག་ལེན་ཐད་ཕན་ཚུན་ནོར་སོ་མེད་ཅིང་སྟབས་བདེའི་ཕྱིར་དེང་དུས་ཀྱི་ཀུང་ཁྲེའི་སྐར་གྲངས་དང་བསྟུན་ཏེ་རྩེག་ཐབས་དངོས་ནག་པོ་འགྲོ་ཤེས་སུ་བཀོད་པ་དང་།  འཕྲོས་དོན་གཞན་བཤད་པ་གཉིས་ལས།  དང་པོ་རྒྱུ་ནི་ལས་བཞི་རང་མཐུན་གྱི་ཤིང་རྙེད་ན་རབ་དང་།  དེ་མིན་ཤུག་པ་ལྟ་བུ་བཟང་ཤིང་གཙང་མས་ཆོག་པར་གསུངས་ཤིང་།  དབྱིབས་ནི་གྲུ་བཞི་ཅུང་ལེབ་ཆགས་པ་དྲང་པོར་བཟོ།  མདོག་ཀྱང་ཞི་བ་ལ་དཀར་པོ།  རྒྱས་པ་ལ་སེར་པོ།  དབང་ལ་དམར་པོ།  དྲག་པོ་ལ་མཐིང་ཀར་གྲུབ་ན་ལེགས།  རྩེག་ཚེ་ཕྱི་དབྱིབས་ཞི་བ་ལ་ཟླུམ་པོ།  རྒྱས་པ་ལ་གྲུ་བཞི།  དབང་ལ་ཟླ་གམ།  དྲག་པོ་ལ་ཟུར་གསུམ་དང་།  ནང་དུ་བཞི་ཀར་ཕོ་བྲང་གླིང་དགུར་མཚོན་ཕྱིར་རེའུ་མིག་དགུ་རེ་དོད་པ་དགོས་པས་དེ་ལུགས་གཤམ་གྱི་ཤིང་ཚད་རིང་ཐུང་དང་གྲངས་ལས་དཔག་སྟེ་ཤེས་པར་བྱ།  རྔམས་སུ་ལས་བཞི་རང་རང་གི་མཆོད་སྐོར་དང་བསྟུན་དགོས་ཕྱིར་ཞི་བ་ལ་བདུན་རྩེག  རྒྱས་པ་ལ་དགུ་རྩེག  དབང་ལ་ལྔ་རྩེག  དྲག་པོ་ལ་སུམ་རྩེག་དགོས།  དེས་ན་ཤིང་གི་རིང་ཐུང་དང་གྲངས་མང་ཉུང་ཇི་ཙམ་བྱ་བ་ནི།  སྤྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་དང་སྒྲུབ་གཤེན་གྱི་སྐུ་ཚད་དང་བསྟུན་ན་རིང་ཐུང་གི་ཚད་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ཀྱང་།  མཁན་ཉི་མས་སྤྱི་ལ་མེ་ཐབ་མདའ་ཚད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་བཞིན་འདིར་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་དང་མི་གཟུགས་འབྲིང་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་པ་ལ།  ཞི་བ་ལ་མཐའ་སྐོར་བརྩེག་རྒྱུ་རིང་ཐུང་ཀུང་ཁྲིའི་སྐར་མ་ཉེར་ལྔ་རེ་ཡོད་པ་གྲངས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག   ནང་གི་ཕོ་བྲང་ངམ་ལིང་ཙེ་སྟེ་མིག་དགུ་གཏོད་བྱེད་རིང་ཐུང་སྐར་དྲུག་ཅུ་རེ་ཡོད་པ་གྲངས་ཉེར་བརྒྱད་དགོས།  དེ་བཞིན་རྒྱས་པ་ལ་མཐའ་སྐོར་དང་ལིང་ཙེ་གཉིས་བཟོ་རྒྱུ་འདྲ་བར་སྐར་ཞེ་བརྒྱད་རེ་ཡོད་པ་བདུན་ཅུ་དོན་གཉིས་དགོས།  དབང་ལ་མཐའ་སྐོར་རྒྱུ་སྐར་ཞེ་བརྒྱད་རེ་ཡོད་པ་ལྔ་དང་།  ཡང་སྐར་བཅུ་དགུ་རེ་ཡོད་པ་བཅུ།  སྐར་བཅུ་བདུན་ཡོད་པ་བཅོ་ལྔ།  ལིང་ཙེའི་རྒྱུར་སྐར་ཞེ་ལྔ་རེ་ཡོད་པ་ལྔ་དང་།  ཡང་སྐར་ཞེ་གཅིག་ཡོད་པ་ལྔ།  སྐར་ཉེར་བརྒྱད་ཡོད་པ་བཅུ་དགོས།  དྲག་པོ་ལ་མཐའ་སྐོར་རྒྱུར་སྐར་ཉེར་དགུ་རེ་ཡོད་པ་དགུ་དང་།  བོན་འབྱུང་ངམ་ལིང་ཙེའི་རྒྱུར་སྐར་བཅུ་དགུ་ཡོད་པ་དགུ་དང་།  ཡང་སྐར་བཅུ་ཡོད་པ་དགུ་དགོས་སོ།།   དེ་ལྟར་ཤིང་གི་བསྡོམས་གྲངས་ཞི་བ་ལ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་བཞི།   རྒྱས་པ་ལ་བདུན་ཅུ་དོན་གཉིས།  དབང་ལ་ལྔ་བཅུ།  དྲག་པོ་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཏེ་ཚང་མ་བསྡོམས་ན་ཉིས་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་སོ་གསུམ་ཡོད་པ་ཡིན།  འདི་རྣམས་ཀྱི་རིང་སྐར་གྲངས་ལ་ཕབ་པ་ནི་མཁན་ཉི་མས་གསུངས་པའི་ཆག་ཚད་དང་བསྟུན་པ་ཡིན་ལ་སོར་ཚད་དངོས་དང་ཆེ་ཆུང་གི་སྤྲོ་བསྡུ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་རྟོག་བཟོའམ་ཟེར་སྒྲོས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རིག་པས་ཞིབ་དཔྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ།  དེ་བཞིན་རྩེག་ཚུལ་གྱི་གོ་རིམ་དང་དབྱིབས་ཇི་བཞིན་འབྱུང་ཐབས་ནི་ཚད་ལྡན་གྱི་དཔེ་རིས་ཡོད་ན་དང་མེད་ཀྱང་མཁས་པའི་ཞལ་ཤེས་སམ་རང་གིས་ག་ལེར་དཔྱད་ནའང་དེ་ཙམ་དཀའ་བ་ཞིག་མ་ཡིན་ནོ།།  

    གཉིས་པ་འཕྲོས་དོན་ཡང་སྤྱིར་སྟོད་སྨད་ཀུན་ནས་བྱུང་བའི་ལས་བཞིའི་ཤིང་རྩེག་གི་དཔེ་ཁུངས་གང་མང་ཞིག་ཡོད་ངེས་ཀྱང་།  ཅུང་ཁྱབ་ཆེ་བ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་《བཀའ་བརྟེན་དཔེ་རྙིང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》ཁྲོད་ཀྱི་པོད་༼༩༦༽ཏུ་བཞུགས་པའི་ཀུན་རིག་ལས་བཞིའི་སྔགས་འགྲིག་གཤམ་དུ་ལས་བཞིའི་ཤིང་རྩེག་བཟོ་ཐབས་གསལ་བ་དེ་དང་།  《སྨན་རིའི་ཡོངས་འཛིན་སློབ་དཔོན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་འབུམ》དེབ་ཨང་༼༥༽པའི་ཤོག་ངོས་༼༢༩༨༽པར་གསལ་བའི་ལས་བཞིའི་ཤིང་རྩེག་དཔེ་རིས་དང་བཅས་བཞུགས་པ་ལ་ཕྲན་གྱིས་བསམ་པར།  དང་པོ་དེའི་ཁུངས་མཁན་ཉི་མའི་ཅན་ཡིན་བཟོ་འདུག་རུང་།  དེ་ལྟར་ན་རྒྱས་པའི་ཤིང་རྩེག་སྐབས།  རྒྱས་པ་ལ་མཐའ་སྐོར་རྒྱུ།  ཞེས་པའི་མཚམས་ནས།  གྲུ་གང་དང་ཚོན་གང་ཡོད་པ་བཞི་རེ་དང་།  ལིང་ཙེའི་རྒྱུར་དེ་འདྲ་བ་བཞི་རེ་སྟེ་དོན་གཉིས།  དབང་ལ་མཐའ་སྐོར་རྒྱུར། ཞེས་པ་ཆད། ཡང་དབང་གི་མཇུག  གསུམ་རེ་དགུ།   ཞེས་པ་ཡིག་ནོར་ཏེ།  གཉིས་རེ་སྟེ་བཅུ།  ཟེར་དགོས།  དེའི་མཚམས།  བོན་འབྱུང་དགུ།  ཞེས་པའི་གོང་དེར།  དྲག་པོ་ལ་མཐའ་སྐོར་རྒྱུར་མཐོ་གང་སོར་ལྔ་ཡོད་པ་གསུམ་རེ་སྟེ་དགུ།  ཞེས་པ་ཆད།  ཡང་དྲག་པོའི་སྐབས།  ཆ་གསུམ་ཡོད་པའི་མཉམས་རེ་ཡོད་པ་ཞེས་པའི་མཉམས་དེར།  ཆ་གཉིས་ཟེར་ན་གོ་སྟབས་བདེ་བར་འདོད་དོ།།  གཉིས་པ་དེ་ལ་དཔེ་རིས་དང་བཤད་པ་ལྷན་དུ་སྦྲག་པ་སྟབས་བདེ་བ་ཞིག་སྣང་མོད། བརྟགས་ན་དེའི་ཁུངས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཞིག་ཡོད་ན་དེར་ཟད་ལ།  དེ་མིན་བཤད་པ་དང་དཔེ་རིས་གཉིས་ཀ་མཁན་ཉི་མའི་ལུགས་དང་བསྟུན་ན་འགྲིག་པའི་ཐབས་མ་ཤེས་ལ།  གཞན་དུ་བཤད་པ་དང་དཔེ་རིས་གཉིས་པོ་དེ་ག་རང་བསྒྲིགས་ཀྱང་འགྲིག་དཀའ་བའི་བཟོ་རུ་སྣང་།   ཡང་ཀུན་རིག་སྲེག་གཞུང་གཞན་ཞིག་ཏུ་ལས་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐིག་རྩ་མཁན་ཉི་མའི་ཅན་གྱི་མཇུག་ཏུ་གསལ་བའི་ཤིང་རྩེག་སྐབས་གཞན་ལ་དོགས་གནས་མ་མཆིས་ཀྱང་།  ཞི་བའི་སྐབས་སུ།  གཉིས་རེ་སྟེ་བཅུ་བཞི།  ཞེས་པ་དེ།  བཞི་རེ་སྟེ་ཉེར་བརྒྱད།  ཞེས་དང་།  ཡང་དྲག་པོའི་ཤིང་ཚད་མཇུག་གི་སོར་ལྔ་པ་གསུམ་རེ་དགུ་དང་།  མཐོ་གང་པ་གསུམ་དང་།  སོར་བཞི་པ་བཞིའོ།།  ཞེས་པ་དེ་ཡང་དོན་དུ།  མཐོ་གང་པ་གསུམ་རེ་སྟེ་དགུ་དང་།  སོར་བཞི་པ་གསུམ་རེ་སྟེ་དགུའོ།།  ཟེར་ན་འགྲིག་པར་གོ   འོན་ཏེ་ད་དུང་འཐད་མིན་གྱི་དྭོགས་པ་མཆིས་ཚེ་རྣམ་དཔྱོད་ཞིབ་མོས་དཔྱད་ན་འཚེངས་སོ།།  གཞན་ཡང་ཀུན་རིག་བཅའ་བཀོད་དང་འདོན་འགྲིག་སྐོར་ལ་དཔྱད་གཞི་འགའ་བདོག་པ།  དཔེར་ན་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྔམས་ཏེ་མཐོ་ཚད་ལ། དབལ་མོ་ལས་ཐིག་གཡུང་དྲུང་གསང་བའི་རྒྱུད་ལས།  ས་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་བརྩིག་པ་ནི།  །དཔངས་སུ་ཆག་ཚད་དྲུག་ཡོད་པ།  །ཆུ་རུ་དཀྱིལ་འཁོར་ལོགས་རེ་ལ། །ཁྲུ་བཞི་དག་ཏུ་ཡོད་པར་བྱ། །ཞེས་གསལ་ཞིང་། དེ་ལྟར་འཐད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། རྩ་རྒྱུད་འགྲེལ་བ་ཉི་ཟེར་དྲ་བ་ལས།  ཁྲུ་གང་ལས་མཐོ་ན་མཁའ་ལྡིང་གི་གནས་རིགས་འཇིག  དམའ་ན་ཚད་ལས་འགལ་བའོ།།  ཞེས་དང་། སྔགས་ཁྲིད་ལྷ་གཉེན་ཤེལ་སྒོང་ལས།  ཞེང་ཚད་རང་ལུས་འདོམ་གང་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ལྷ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ཁྲུ་བཞི་སྟེ་འདོམ་གང་བྱེད་པ་ལ།  རྔམས་སུ་རིགས་དྲུག་གི་རྟོག་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཕྱིར་ཆག་དྲུག་ངེས་པར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ།། ཞེས་གསུངས་སོ།།  འོན་ཀྱང་ཞེང་ཚད་ལ་དགོས་པའི་དབང་གིས་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ནི།  ལྟ་བ་ཁྱུང་ཆེན་ལས།  དཀྱིལ་འཁོར་བསྡུས་པའི་ཚད་གཉིས་ནི།  །ཁྲུ་གང་བ་དང་འདོམ་གང་བ།  །གནས་དང་གདུལ་བྱའི་བློ་དང་སྦྱར།  །དཀྱིལ་འཁོར་འབྲིང་གི་ཚད་གཉིས་ནི།  །ཁྲུ་ནི་བཅུ་གཉིས་བཅུ་དྲུག་པ།  །རྒྱས་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འོ།  །ཞེས་པ་ལྟར་ལས་རྔམས་ཚད་ནི་ཁྲུ་གང་བྱེད་པ་ལུང་རིགས་ཀུན་མཐུན་ཡིན་མོད་དེང་དུས་ཁྱུང་པོའི་ཡུལ་འགར་༼དཀར་རུ་སོགས།༽སྤྲོས་ཆེ་བ་སྟེ་ཧ་ལམ་མི་ཡི་གཟུགས་ཚད་ཙམ་དང་།  ཡང་ས་ཆ་འགར་༼དཔའ་བརྡ་སོགས།༽དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མཐོ་གང་ཙམ་ལས་མི་བཟོ་བ་སོགས་ལུང་འགལ་མང་དུ་མཛད་པར་སྣང་བར་དེ་དག་ལ་དགག་སྒྲུབ་ཚུལ་བཞིན་དགོས་མིན་ཀྱང་མཁྱེན་ལྡན་དག་གིས་དཔྱད་པར་མཛོད་ཅིག།  སྤྱིར་ན་བྱ་བ་འདི་རིགས་དཔྱོད་མཁན་ནི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཏོ་ཆོག་པ་རྣམས་ལྟ་ཅི། རྩ་བའི་བཤད་སྒྲུབ་འདུས་སྡེ་ཡོད་པའི་དགོན་པ་ཕལ་རྣམས་ཀྱང་བླ་མའམ་མཁན་པོ་ཕལ་ཆེར་བྱང་བཞུ་དབང་བསྐུར་དང་།  འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་ཆེ་ཁག་དང་ཡོན་བདག་ཆེན་མོ་རྣམས་ཀྱི་སྣེ་ལེན་རེ་སྐོང་མཛད་དགོས་ལ།  དགེ་རྒན་ནམ་སློབ་དཔོན་དག་ནི་གཞུང་གང་ཞིག་དཔེ་ཁྲིད་གནང་རྒྱུས་དུས་འདས།  དགེ་བཤེས་ཕལ་རྣམས་ནི་འཆད་རྭར་རྩོད་པའི་ཤགས་འགྱེད་འདྲ་ལས་རྒྱུན་ལྡན་མཁོ་གལ་ཆེ་བའི་རིག་གནས་ཁག་ལ་ཞིབ་དཔྱད་གནང་མཁན་དཀོན། དགེ་སྐོས་ནི་འདོན་འཚོགས་སྐབས་ཀྱི་གྲྭ་པ་རྣམས་སྒྲིག་ལམ་སྟངས་འཛིན་དང་།  དབུ་མཛད་ནི་འདོན་བྱའི་གྱེར་ཕྲིན་ལས་སྐོར་གྱིས་ལོང་ཁོམ་མེད།  གྲྭ་མང་བྱིངས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དགོན་དཔོན་དག་གི་བཀོད་པ་གང་གནང་སྒྲུབ་རྐྱང་ལས་མེད་སྟབས།  གཞི་རྩའི་ཤེས་རིག་འདི་འདྲ་རྟ་མོག་གི་སྤུ་ལྟར་དབྱེ་འབྱེད་དཀའ་བར་གྱུར་པ་མིན་ནམ་སྙམ།  མདོར་ན་དེང་དུས་ཕྱི་དངོས་པོའི་ཚོགས་བསགས་སྤྱི་དང་དཔེ་ཆ་པར་སྐྲུན་གྱི་བྱ་བ་ཉིན་བཞིན་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཆེས་ཡི་རངས་པའི་གནས་ཤིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་ནའང་།  དེ་དག་གི་ནང་དོན་དང་དག་ཞུས་སྐོར་ལ་ཞིབ་ཆ་དེ་ཙམ་ཐུབ་མིན་ཐད་འགལ་རྐྱེན་མང་ཞིང་།  གལ་སྲིད་ནོར་བ་འདྲ་བྱུང་ཚེ་སྔར་དང་མི་འདྲ་བར་ཁྱབ་རྒྱ་ཡང་དེ་བཞིན་ཆེ་སྟབས།   འདི་དག་ལ་གོང་འོག་ཚང་མས་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཀྱིས་འབད་པ་ཆེར་བསྐྱེད་གནང་རྒྱུ་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་གནད་དོན་གལ་པོ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིར་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་པར་མཛད་ན་ཨེ་མ་ཧོ།།