《བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》 ཞེས་པའི་དཔེ་ཚོགས་པར་དུ་བསྐྲུན་པ།

རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁྲོད་བོན་བསྟན་ལ་སྤྱིའི་ཆ་ནས་སྲིད་པའི་བོན་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་ཞེས་དུས་རིམ་གཉིས་སུ་དགར་ཡོད་ཅིང་། དེའང་སྲིད་པའི་བོན་ནི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེས་གཡུང་དྲུང་བོན་གསར་གཏོད་མ་བྱས་སྔོན་གྱི་བོན་ལ་ཟེར་བ་དང་།  གཡུང་དྲུང་བོན་ཞེས་པ་ནི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེས་སྲིད་པའི་བོན་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་བོན་བསྟན་ཆ་ཚང་དང་མ་ལག་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་བོན་ལ་ཟེར་བ་ཡིན། བོན་བསྟན་ནི་བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་ཆོས་ལུགས་ཡིན་ཞིང་།  ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་ཁྲོད་དེས་དར་བསྣུབས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཀྱག་ཀྱོག་ལྡན་པ་རབ་དང་རིམ་པ་ཞིག་བརྒྱུད་མྱོང་མོད། དེས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་མང་ཚོགས་འཚོ་བའི་རུས་རྐང་དུ་ཟུག་པའི་ཤེད་ཆེ་ཆུང་དང་།  མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དུ་ཤེས་ལྡན་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་གཞོལ་བ་དང་རྒྱུན་འཁྱོངས།  རང་སེམས་ཀྱི་དད་འདུན་དང་འགན་འཁྲི་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ལ་གཞིགས་ཏེ། བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་སྔར་བཞིན་གོ་གནས་ཟིན་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་ཁྲོད་རང་ཉིད་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་རིས་སུ་བཀོད་དང་འགོད་བཞིན་ཡོད་ཅིང་།  《བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》 ཞེས་པའི་དཔེ་ཚོགས་འདིའང་གོང་སྨོས་ཀྱི་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། དཔེ་ཚོགས་འདི་པར་དུ་སྐྲུན་པ་དེས་བོད་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་དང་།  ལྷག་པར་དུ་བོན་གྱི་རིག་གནས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆ་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་བཏང་ཡོད་པས།  དེར་དཔྱད་གཞིའི་རིན་ཐང་དང་ཞིབ་འཇུག་གི་རིན་ཐང་ཆེས་ཆེར་ལྡན།

དཔེ་ཚོགས་འདི་ནི་བོན་གྱི་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དར་སྤེལ་གྱི་ལས་དོན་ལ་གཞོལ་བཞིན་པའི་ན་གཞོན་ཤེས་ཡོན་པ་ཁྲི་བསོད་བསྟན་ལགས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་ལྔའི་རིང་བོན་གྱི་གསུང་རབ་རྩ་ཆེའི་རིགས་ཀྱི་མ་ཕྱི་འཚོལ་སྡུད་དང་།  ཡིག་ཆ་གཏགས་སྒྲིག  དཔེ་བསྡུར་ལན་གྲངས་བྱས་པ་བཅས་ཀྱི་ངལ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གདོང་གིས་བསུས་ཏེ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་ནས་ཀན་སུའུ་རིག་གནས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་རེད།

《བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》 ཞེས་པའི་དཔེ་ཚོགས་འདི་ནི་དཔེ་སྣ་བཞི་བཅུ་ལྷག་བསྡུས་པའི་དེབ་ཕྲེང་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། དཔེ་ཚོགས་འདིར་བསྡུས་པའི་བོན་གྱི་བསྟན་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐོར་རྣམས་ནི། དེ་སྔ་དཔེ་དཀོན་གྱི་དབང་གིས་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་ས་གནས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་སོ་སོའི་ལག་སོན་མ་བྱུང་སྟེ་པར་དུ་བསྐྲུན་ཐབས་མ་བྱུང་བ་དང་། འགའ་ཤས་ཤིག་པར་དུ་བཏབ་ཀྱང་ཁྱབ་གདལ་ཆེན་པོར་མ་སོང་བ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་དག་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་ནི། གཅིག་ནས་དཔེ་རྒྱུན་དཀོན་པའི་རིགས་རྣམས་བསྡུ་སྒྲིག་དང་དར་སྤེལ་དུ་གཏོང་བ་དང་། གཉིས་ནས་བློ་གསལ་དོན་གཉེར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གནའ་རབས་ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆར་གཞོགས་འདེགས་སུ་དམིགས་པ་དང་། གསུམ་དུ་ཞང་བོད་མེས་པོའི་ཤུལ་བཞག་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེ་བ་འདི་དག་མྱུར་སྐྱོབ་དང་། མཁོ་འདོན། ཉར་ཚགས་བཅས་ཀྱི་སླད་དུ་པར་དུ་བསྐྲུན་པའོ།།

གཙོ་སྒྲིག་པ་ཁྲི་བསོད་བསྟན་ནི། མདོ་སྨད་ཁྲི་ཀར་སྐྱེས་ཤིང་ཆུང་དུས་སུ་སློབ་ཆུང་ནས་སློབ་འབྲིང་རིམ་པར་འགྲིམས། ཕྱིས་སུ་མཁས་དབང་བོན་བརྒྱ་རིན་པོ་ཆེའི་མདུན་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྤྱི་ལ་ཐོས་བསམ་བྱས། སྔ་གཞུག་ཏུ་བོད་ཀྱི་གཞུང་སྒེར་གཉིས་ཀའི་དུས་དེབ་དང་ཚགས་པར་སོགས་སུ་སྙན་ངག་བཞི་བཅུ་ལྷག་དང་དཔྱད་རྩོམ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་ཞིང་ཞོར་དུ་དབྱིན་ཡིག་ལ་ཡང་རང་རྐྱ་འཕེར་བར་སྦྱངས་པ་བྱས།

རྩོམ་སྒྲིག་ལས་ཀའི་སྐོར།

«ཞང་བོད་ཤེས་རིག་ཞིབ་འཇུག་དར་སྤེལ་ལྟེ་གནས»ཞེས་ལས་སྒྲུབ་ཁང་ཞིག་རང་གནས་སུ་བཙུགས་ཏེ་ཞང་བོད་ཤེས་རིག་དར་སྤེལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཞིབ་འཇུག་གི་བྱ་ཡུལ་ཅི་རིགས་སྔོག་འདོན་གཅེས་སུ་བཟུང་ནས། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་དཔྱད་བརྗོད་ལོ་དེབ«དཔྱོད་ལྡན་མཆོད་པའི་མེ་ཏོག»དང་ཁྲི་ཀ་སེ་བརྒྱ་སྡེ་བའི་སློབ་གསོའི་ལོ་དེབ«ཞིང་གྲོང་གི་འགྱུར་ཁུགས»གཉིས་ཀྱི་གཙོ་སྒྲིག་པ་བྱས། གཞན་ཡང་སྤྱི་ལོ2002ལོ་ནས«མཁས་དབང་བོན་བརྒྱ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ»གླེགས་བམ་སྐོར་ཞིག་དང་། གནའ་བོའི་ཞང་ཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རིག་གཞུང་སྐོར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་བདམས་བསྒྲིགས«བོན་བཤད་སྤྱི་རྒྱ་རླབས་གཅོད།» བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཚང་རྙིང་གྲས«སྲིད་པ་རྒྱུད་ཀྱི་ཁ་བྱང»སོགས་དེབ་གྲངས་ཉི་ཤུ་ལྷག་གི་གཙོ་སྒྲིག་པའི་འགན་འཁུར་ཏེ་ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་སོགས་ནས་པར་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས།

2008ལོ་ནས«གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད»དཔེ་ཚོགས་དེབ་ཕྲེང་ཉེར་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཞུ་སྒྲིག་གི་ལས་ཀ་ལོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་དཀའ་སྤྱད་འབད་འབུངས་བགྱིས་ཏེ་རྩོམ་སྒྲིག་གི་ལས་སུ་ཞུགས། 2010ལོ་ནས་བོན་གྱི་དྲ་བའི་ཚིགས་མལ«ཧི་མ་ལ་ཡའི་བོན»དང«ཧི་བོན་ཟིན་བྲིས»གཉིས་ཀྱི་གཙོ་སྒྲུབ་པའི་ལས་ཀ་གཉེར། 2013ལོར་མཁས་དབང་སྟོང་སྐོར་ཚེ་རིང་ཐར་གྱི་གཙོ་འགན་འོག་བསྒྲིགས་པའི«གནའ་རབས་བོན་གྱི་དཔེ་དཀོན་བྲིས་མ»ཞེས་པའི་ངོ་བཤུ་དང་དག་སྒྲིག་གི་ལས་གཞིར་ཞུགས། 2013ལོ་ནས་ལོ་ལྔའི་རིང་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་རྩ་ཆེན་ཞེ་བཞི་ཙམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་ཏེ«བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ»པོད་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ད་ལྟ་ཀན་སུའུ་རིག་གནས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན། ཉེ་ལམ“གནའ་བོའི་ཞང་ཞུང་གི་བཀའ་འགྱུར་ཆེན་མོ་རྒྱ་བསྒྱུར་དང་ཞིབ་འཇུག”གི་ལས་གཞིར་ཞུགས་ནས་དཔེ་བསྡུར་གྱི་ལས་ཀ་དང«མཁས་དབང་བོན་བརྒྱ་དགེ་ལེགས་ལྷུན་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་གསུང་འབུམ»ཞུ་སྒྲིག་ཞུས་ནས་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་དཔར་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་འདུའི་སྐོར།

2013ལོར་སོག་ཡུལ་དུ“རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཅུ་གསུམ་པར”ཞུགས་ཏེ་དཔྱད་རྩོམ་སྒྲོག་སྦྱངས་དང་། 2015ལོར“ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཞང་ཞུང་རིག་གནས་དཔྱད་གླེང་ཚོགས་འདུ”དང“སྐབས་གཉིས་པའི་བོད་ལྗོངས་ལྷ་སའི་རིག་གཞུང་དཔྱད་གླེང་ཚོགས་འདུ”བཅས་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་། 2016ལོར་ནོར་ཝེ་པིར་ཀིན་དུ“རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཅུ་བཞི་བར”ཞུགས་ཏེ་དཔྱད་རྩོམ་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་ཡོད་པ་བཅས་སོ།།

—ཁྲི་གཡུང་དྲུང་གིས་བསྡུས།